नवीन शिधापत्रिका माहिती

नवीन शिधापत्रिका (रेशन कार्ड) हे महाराष्ट्र शासनाद्वारे अन्न, नागरी पुरवठा आणि ग्राहक संरक्षण विभागामार्फत जारी केले जाणारे एक अधिकृत दस्तऐवज आहे. हे कार्ड कुटुंबांना सार्वजनिक वितरण प्रणाली (PDS) अंतर्गत सवलतीच्या दरात अन्नधान्य, इंधन आणि इतर जीवनावश्यक वस्तू मिळवण्यासाठी आवश्यक आहे. शिधापत्रिका ही ओळख आणि रहिवासाचा पुरावा म्हणूनही वापरली जाते. नवीन शिधापत्रिकेसाठी अर्ज प्रक्रिया ऑनलाइन आणि ऑफलाइन दोन्ही पद्धतीने करता येते. ही प्रक्रिया महाराष्ट्र शासनाच्या अन्न, नागरी पुरवठा आणि ग्राहक संरक्षण विभागाद्वारे नियंत्रित केली जाते.

कोण अर्ज करू शकतो?

खालील निकष पूर्ण करणारी व्यक्ती नवीन शिधापत्रिकेसाठी अर्ज करू शकते:

• अर्जदार हा महाराष्ट्र राज्याचा रहिवासी असावा.
• अर्जदार कुटुंबाचा प्रमुख (महिला किंवा पुरुष) असावा.
• कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न आणि जातीच्या आधारावर शिधापत्रिकेचा प्रकार (उदा., APL, BPL, AAY) ठरवला जातो.
• अर्जदाराकडे यापूर्वी दुसरे शिधापत्रिका नसावे.

ही शिधापत्रिका विशेषतः आर्थिकदृष्ट्या कमकुवत कुटुंबांना सवलतीच्या दरात अन्नधान्य मिळवण्यासाठी आणि इतर शासकीय योजनांचा लाभ घेण्यासाठी उपयुक्त आहे.

शिधापत्रिकेचे महत्त्व

नवीन शिधापत्रिकेचे खालीलप्रमाणे महत्त्व आहे:

• सवलतीच्या दरात अन्नधान्य: सार्वजनिक वितरण प्रणालीद्वारे गहू, तांदूळ, साखर आणि इतर जीवनावश्यक वस्तू सवलतीच्या दरात मिळतात.
• इंधन पुरवठा: रॉकेल आणि गॅस सिलिंडर सवलतीच्या दरात उपलब्ध होतात.
• ओळख आणि रहिवासाचा पुरावा: शासकीय योजनांचा लाभ घेण्यासाठी आणि इतर प्रशासकीय कामांसाठी शिधापत्रिका ओळखपत्र म्हणून वापरली जाते.
• सामाजिक सुरक्षा: दारिद्र्यरेषेखालील कुटुंबांना आर्थिक आधार प्रदान करते.
• शासकीय योजनांचा लाभ: शिष्यवृत्ती, आरोग्य योजना आणि इतर कल्याणकारी योजनांसाठी शिधापत्रिका आवश्यक आहे.

नवीन शिधापत्रिकेसाठी अर्ज प्रक्रिया

नवीन शिधापत्रिकेसाठी अर्ज करण्याची प्रक्रिया खालीलप्रमाणे आहे:

1. कागदपत्रे गोळा करणे: खालील कागदपत्रे तयार करा:
   • विहित नमुना १ चा अर्ज (कोर्ट फी तिकीटासह).
   • सर्व कुटुंब सदस्यांचे अपडेट केलेले आधार कार्डच्या झेरॉक्स प्रती (स्वयंसाक्षांकित).
   • कुटुंब प्रमुखाचे (महिला/पुरुष) पासपोर्ट आकाराचे फोटो.
   • बँक पासबुकची झेरॉक्स प्रत (स्वयंसाक्षांकित).
   • गॅस पासबुकची झेरॉक्स प्रत (स्वयंसाक्षांकित).
   • उत्पन्नाचा दाखला (तहसीलदार यांचा).
   • कुटुंब प्रमुखाचा मोबाइल क्रमांक.
   • शिधापत्रिकेतील कोणत्याही एका व्यक्तीचा जातीचा दाखला.
   • लहान मुलांचा जन्माचा दाखला (आवश्यक असल्यास).
   • अपंग व्यक्ती असल्यास वैद्यकीय प्रमाणपत्र.
   • सर्व झेरॉक्स प्रती स्वयंसाक्षांकित असाव्यात.
2. अर्ज भरणे: विहित नमुन्यातील अर्ज ऑनलाइन https://aaplesarkar.mahaonline.gov.in किंवा https://rcms.mahafood.gov.in या संकेतस्थळावर आपले सरकार केंद्र, CSC सेंटर, किंवा महा Online केंद्रामार्फत भरा. ऑफलाइन अर्ज स्थानिक रेशन कार्यालयात सादर करता येईल.
3. अर्ज सादर करणे: अर्ज आणि कागदपत्रे स्थानिक रेशन कार्यालय किंवा तहसील कार्यालयाकडे ऑनलाइन किंवा ऑफलाइन सादर करा.
4. छाननी:
   • रेशन कार्यालय किंवा तहसील कार्यालयातील कर्मचारी अर्ज आणि कागदपत्रांची तपासणी करतात.
   • आधार कार्ड आणि मोबाइल क्रमांकाची पडताळणी केली जाते.
   • उत्पन्न आणि जातीच्या दाखल्याची पडताळणी केली जाते.
5. मंजुरी: पात्र अर्ज मंजूर होऊन शिधापत्रिका जारी केली जाते. शिधापत्रिका रेशन कार्यालयातून किंवा ऑनलाइन डाउनलोड करता येते.

अर्ज कोठे सादर करावा?

नवीन शिधापत्रिकेसाठी अर्ज खालीलप्रमाणे सादर करावा:

• आपले सरकार केंद्र: ऑनलाइन अर्ज https://aaplesarkar.mahaonline.gov.in किंवा https://rcms.mahafood.gov.in या संकेतस्थळावर सादर करावा.
• CSC सेंटर: सामान्य सेवा केंद्र (Common Service Center) मार्फत ऑनलाइन अर्ज.
• महा Online केंद्र: महाराष्ट्र शासनाच्या अधिकृत ऑनलाइन केंद्रांमार्फत अर्ज सादर करावा.
• रेशन कार्यालय: स्थानिक रेशन कार्यालयात ऑफलाइन अर्ज सादर करता येईल.

प्रक्रियेचा कालावधी

अर्जाची प्रक्रिया पूर्ण होण्यासाठी साधारणपणे ३०  दिवस लागू शकतात, ज्यामध्ये:

• कागदपत्रांची छाननी: १५-२० दिवस.
• मंजुरी आणि शिधापत्रिका जारी करणे: १०-१५ दिवस.

कागदपत्रांमध्ये कमतरता किंवा तांत्रिक अडचणींमुळे यापेक्षा जास्त वेळ लागू शकतो.

प्राधिकरण

नवीन शिधापत्रिका महाराष्ट्र शासनाच्या अन्न, नागरी पुरवठा आणि ग्राहक संरक्षण विभाग अंतर्गत जारी केली जाते. यासंबंधीचे नियम आणि मार्गदर्शक तत्त्वे केंद्र शासनाच्या अन्न आणि सार्वजनिक वितरण मंत्रालय आणि महाराष्ट्र शासनाद्वारे ठरवले जातात. रेशन कार्यालय, तहसील कार्यालय, आणि आपले सरकार केंद्र ही प्रक्रिया राबवण्यासाठी जबाबदार आहेत.

निर्धारित शुल्क

नवीन शिधापत्रिकेसाठी लागणारे शुल्क खालीलप्रमाणे आहे:

• NPH E CARD शुल्क रु.50/-
• WHITE E CARD शुल्क रु.100/- 

अचूक माहितीसाठी स्थानिक आपले सरकार केंद्र, CSC सेंटर, किंवा रेशन कार्यालयाशी संपर्क साधावा.

अंतिम निर्णय घेणारे अधिकारी

नवीन शिधापत्रिकेसाठी अंतिम निर्णय घेणारे अधिकारी खालीलप्रमाणे आहेत:

• रेशन कार्यालय अधिकारी: अर्ज मंजुरी/नामंजुरीसाठी प्राथमिक निर्णय घेणारे अधिकारी.
• तहसीलदार: उत्पन्न दाखला आणि इतर कागदपत्रांच्या पडताळणीसाठी.
• जिल्हा पुरवठा अधिकारी: अपील किंवा जटिल प्रकरणांमध्ये निर्णय घेण्यासाठी.

संबंधित कायदा आणि शासन निर्णय

नवीन शिधापत्रिका खालील कायदे आणि शासन निर्णयांद्वारे नियंत्रित आहे:

• राष्ट्रीय अन्न सुरक्षा कायदा, २०१३: सार्वजनिक वितरण प्रणालीद्वारे अन्न सुरक्षा प्रदान करण्याचे नियम.
• महाराष्ट्र शासनाचे शासन निर्णय: अन्न, नागरी पुरवठा आणि ग्राहक संरक्षण विभागाकडून वेळोवेळी जारी केलेले शासन निर्णय, ज्यामध्ये शिधापत्रिका प्रक्रिया आणि मार्गदर्शक तत्त्वे नमूद आहेत.
• आधार कायदा, २०१६: शिधापत्रिकेसाठी आधार कार्ड लिंकिंग आणि पडताळणीसाठी नियम.

यासंबंधी अचूक माहितीसाठी महाराष्ट्र शासनाच्या अधिकृत वेबसाइट किंवा स्थानिक रेशन कार्यालयाशी संपर्क साधावा.

महत्त्वाची टीप: सर्व कागदपत्रे अचूक, पूर्ण आणि स्वयंसाक्षांकित असावीत. अर्ज ऑनलाइन https://aaplesarkar.mahaonline.gov.in किंवा https://rcms.mahafood.gov.in या संकेतस्थळावर आपले सरकार केंद्र, CSC सेंटर, किंवा महा Online केंद्रामार्फत सादर करा. आधार कार्ड, उत्पन्नाचा दाखला, आणि जातीचा दाखला अनिवार्य आहे. शिधापत्रिका मंजूर झाल्यावर ती रेशन कार्यालयातून मिळवता येते किंवा ऑनलाइन डाउनलोड करता येते.