शिधापत्रीकेतील नाव कमी करणे माहिती

शिधापत्रीकेतील नाव कमी करणे ही महाराष्ट्र शासनाच्या अन्न, नागरी पुरवठा आणि ग्राहक संरक्षण विभागामार्फत राबवली जाणारी प्रक्रिया आहे. ही प्रक्रिया शिधापत्रिकेतील व्यक्तीच्या मृत्यूमुळे, विवाहामुळे, कुटुंबापासून वेगळे होण्यामुळे किंवा इतर कारणांमुळे नाव काढण्यासाठी आवश्यक आहे. शिधापत्रिका सार्वजनिक वितरण प्रणाली (PDS) अंतर्गत सवलतीच्या दरात अन्नधान्य आणि इतर जीवनावश्यक वस्तू मिळवण्यासाठी वापरली जाते, त्यामुळे त्यातील माहिती अद्ययावत ठेवणे अनिवार्य आहे. ही प्रक्रिया ऑनलाइन आणि ऑफलाइन दोन्ही पद्धतीने करता येते.

कोण अर्ज करू शकतो?

खालील निकष पूर्ण करणारी व्यक्ती शिधापत्रीकेतील नाव कमी करण्यासाठी अर्ज करू शकते:

• अर्जदार हा शिधापत्रिकेचा कुटुंब प्रमुख (महिला किंवा पुरुष) असावा.
• शिधापत्रिकेतील नाव काढण्याचे कारण वैध असावे, उदा., मृत्यू, विवाह, कुटुंबापासून वेगळे होणे इ.
• अर्जदाराकडे शिधापत्रिकेची मूळ प्रत आणि संबंधित कागदपत्रे असावीत.

ही प्रक्रिया शिधापत्रिकेतील माहिती अचूक आणि अद्ययावत ठेवण्यासाठी आवश्यक आहे.

नाव कमी करण्याचे महत्त्व

शिधापत्रीकेतील नाव कमी करण्याचे खालीलप्रमाणे महत्त्व आहे:

• माहिती अद्ययावत ठेवणे: शिधापत्रिकेतील चुकीची किंवा कालबाह्य माहिती टाळण्यासाठी नाव कमी करणे आवश्यक आहे.
• सवलतीच्या वस्तूंचा योग्य वापर: केवळ पात्र व्यक्तींनाच सवलतीच्या दरात अन्नधान्य आणि इतर वस्तू मिळतील याची खात्री होते.
• शासकीय योजनांचा लाभ: अद्ययावत शिधापत्रिका शासकीय योजनांचा लाभ घेण्यासाठी आणि प्रशासकीय प्रक्रियांमध्ये उपयुक्त आहे.
• कायदेशीर बाबी: मृत्यू किंवा इतर कारणांमुळे नाव काढणे कायदेशीररित्या आवश्यक आहे.

शिधापत्रीकेतील नाव कमी करण्यासाठी अर्ज प्रक्रिया

शिधापत्रीकेतील नाव कमी करण्यासाठी अर्ज करण्याची प्रक्रिया खालीलप्रमाणे आहे:

1. कागदपत्रे गोळा करणे: खालील कागदपत्रे तयार करा:
   • विहित नमुना ९ चा अर्ज (कोर्ट फी तिकीटासह).
   • सर्व कुटुंब सदस्यांचे अपडेट केलेले आधार कार्डच्या झेरॉक्स प्रती (स्वयंसाक्षांकित).
   • कुटुंब प्रमुखाचे (महिला/पुरुष) पासपोर्ट आकाराचे फोटो.
   • बँक पासबुकची झेरॉक्स प्रत (स्वयंसाक्षांकित).
   • गॅस पासबुकची झेरॉक्स प्रत (स्वयंसाक्षांकित).
   • कुटुंब प्रमुखाचा मोबाइल क्रमांक.
   • शिधापत्रिकेतील व्यक्तीच्या मृत्यूमुळे नाव काढण्यासाठी मृत्यूचा दाखला.
   • शिधापत्रिकेची मूळ प्रत.
   • सर्व झेरॉक्स प्रती स्वयंसाक्षांकित असाव्यात.
2. अर्ज भरणे: विहित नमुना ९ मधील अर्ज ऑनलाइन https://aaplesarkar.mahaonline.gov.in किंवा https://rcms.mahafood.gov.in या संकेतस्थळावर आपले सरकार केंद्र, CSC सेंटर, किंवा महा Online केंद्रामार्फत भरा. ऑफलाइन अर्ज स्थानिक रेशन कार्यालयात सादर करता येईल.
3. अर्ज सादर करणे: अर्ज आणि कागदपत्रे स्थानिक रेशन कार्यालयात ऑनलाइन किंवा ऑफलाइन सादर करा.
4. छाननी:
   • रेशन कार्यालयातील कर्मचारी अर्ज आणि कागदपत्रांची तपासणी करतात.
   • आधार कार्ड आणि मोबाइल क्रमांकाची पडताळणी केली जाते.
   • मृत्यूचा दाखला किंवा इतर कारणांचा पुरावा तपासला जातो.
5. मंजुरी: पात्र अर्ज मंजूर होऊन शिधापत्रिकेतील नाव कमी केले जाते. अद्ययावत शिधापत्रिका रेशन कार्यालयातून मिळवता येते किंवा ऑनलाइन डाउनलोड करता येते.

अर्ज कोठे सादर करावा?

शिधापत्रीकेतील नाव कमी करण्यासाठी अर्ज खालीलप्रमाणे सादर करावा:

• आपले सरकार केंद्र: ऑनलाइन अर्ज https://aaplesarkar.mahaonline.gov.in किंवा https://rcms.mahafood.gov.in या संकेतस्थळावर सादर करावा.
• CSC सेंटर: सामान्य सेवा केंद्र (Common Service Center) मार्फत ऑनलाइन अर्ज.
• महा Online केंद्र: महाराष्ट्र शासनाच्या अधिकृत ऑनलाइन केंद्रांमार्फत अर्ज सादर करावा.
• रेशन कार्यालय: स्थानिक रेशन कार्यालयात ऑफलाइन अर्ज सादर करता येईल.

प्रक्रियेचा कालावधी

अर्जाची प्रक्रिया पूर्ण होण्यासाठी साधारणपणे ३ दिवस लागतात, ज्यामध्ये:

• कागदपत्रांची छाननी: १-२ दिवस.
• मंजुरी आणि शिधापत्रिका अद्ययावत करणे: १ दिवस.

कागदपत्रांमध्ये कमतरता किंवा तांत्रिक अडचणींमुळे यापेक्षा जास्त वेळ लागू शकतो.

प्राधिकरण

शिधापत्रीकेतील नाव कमी करण्याची प्रक्रिया महाराष्ट्र शासनाच्या अन्न, नागरी पुरवठा आणि ग्राहक संरक्षण विभाग अंतर्गत राबवली जाते. यासंबंधीचे नियम आणि मार्गदर्शक तत्त्वे केंद्र शासनाच्या अन्न आणि सार्वजनिक वितरण मंत्रालय आणि महाराष्ट्र शासनाद्वारे ठरवले जातात. रेशन कार्यालय आणि आपले सरकार केंद्र ही प्रक्रिया राबवण्यासाठी जबाबदार आहेत.

निर्धारित शुल्क

शिधापत्रीकेतील नाव कमी करण्यासाठी लागणारे शुल्क खालीलप्रमाणे आहे:

• अर्ज शुल्क: सामान्यतः नाममात्र शुल्क (रु. १०/- ते ३०/-, स्थानिक रेशन कार्यालयानुसार).
• झेरॉक्स: रुपये १/- प्रति पान.
• प्रिंट: रुपये २/- प्रति प्रिंट.

अचूक माहितीसाठी स्थानिक आपले सरकार केंद्र, CSC सेंटर, किंवा रेशन कार्यालयाशी संपर्क साधावा.

अंतिम निर्णय घेणारे अधिकारी

शिधापत्रीकेतील नाव कमी करण्यासाठी अंतिम निर्णय घेणारे अधिकारी खालीलप्रमाणे आहेत:

• रेशन कार्यालय अधिकारी: अर्ज मंजुरी/नामंजुरीसाठी प्राथमिक निर्णय घेणारे अधिकारी.
• जिल्हा पुरवठा अधिकारी: अपील किंवा जटिल प्रकरणांमध्ये निर्णय घेण्यासाठी.

संबंधित कायदा आणि शासन निर्णय

शिधापत्रीकेतील नाव कमी करण्याची प्रक्रिया खालील कायदे आणि शासन निर्णयांद्वारे नियंत्रित आहे:

• राष्ट्रीय अन्न सुरक्षा कायदा, २०१३: सार्वजनिक वितरण प्रणालीद्वारे अन्न सुरक्षा प्रदान करण्याचे नियम.
• महाराष्ट्र शासनाचे शासन निर्णय: अन्न, नागरी पुरवठा आणि ग्राहक संरक्षण विभागाकडून वेळोवेळी जारी केलेले शासन निर्णय, ज्यामध्ये शिधापत्रिका प्रक्रिया आणि मार्गदर्शक तत्त्वे नमूद आहेत.
• आधार कायदा, २०१६: शिधापत्रिकेसाठी आधार कार्ड लिंकिंग आणि पडताळणीसाठी नियम.

यासंबंधी अचूक माहितीसाठी महाराष्ट्र शासनाच्या अधिकृत वेबसाइट किंवा स्थानिक रेशन कार्यालयाशी संपर्क साधावा.